Temporal arterit nedir ve belirtileri nelerdir?

Temporal arterit, genellikle orta ve ileri yaştaki bireyleri etkileyen, başta şakak (temporal) bölgesindeki arterler olmak üzere orta ve büyük çaplı damarların iltihaplanmasıyla karakterize sistemik bir vaskülittir. Genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülür ve kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanır. Damar duvarında iltihap sonucu daralma ve tıkanma meydana gelerek, ilgili dokulara kan akışı azalır. Tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilen önemli bir tıbbi durumdur. Polimiyalji romatika adı verilen kas-eklem ağrılarıyla sıklıkla birlikte görülür.

Belirtiler damar iltihabının yerine ve şiddetine göre değişkenlik gösterebilir. En yaygın görülen belirtiler şunlardır:

• Şiddetli ve Yeni Başlayan Baş Ağrısı: Özellikle şakak bölgesinde, genellikle tek taraflı, zonklayıcı veya keskin karakterde olabilen, sürekli bir ağrı.
• Saçlı Deride Hassasiyet: Tarak kullanırken, şapka takarken veya başı yastığa koyarken bile rahatsızlık verebilen bir hassasiyet.
• Görme Problemleri: Çift görme, bulanık görme veya geçici görme kaybı. Ani ve kalıcı görme kaybı hastalığın en ciddi komplikasyonudur.
• Çene Klodikasyonu: Çiğneme sırasında çene kaslarında gelişen ağrı ve yorgunluk hissi.
• Ateş, Halsizlik ve İştah Kaybı: Sistemik iltihabın genel belirtileri.
• Polimiyalji Romatika Belirtileri: Özellikle omuz ve kalça kuşağında sabah tutukluğu ve ağrı ile karakterize bir durumun eşlik etmesi.
• Temporal Arterde Anormallikler: Şakak bölgesindeki arterin hassas, şiş ve nabzının alınamaz hale gelmesi.
• İstem Dışı Kilo Kaybı

Bu belirtilerden bir veya birkaçının varlığı durumunda, kalıcı hasarların önlenmesi için acil tıbbi değerlendirme büyük önem taşır. Tanı genellikle klinik bulgular, kan testleri (özellikle sedimentasyon hızı ve CRP yüksekliği) ve temporal arter biyopsisi ile konur. Tedavide yüksek doz kortikosteroidler hızla başlanarak damar iltihabı kontrol altına alınır.