Arter Kan Gazı (AKG) Normal Değerleri ve Klinik Önemi
Arter kan gazı (AKG) analizi, solunum ve metabolik durumu değerlendirmek için kullanılan önemli bir tanı yöntemidir. Genellikle radial, brakiyal veya femoral arterden alınan kan örneği ile ölçülür. AKG'nin normal değerleri, hastanın yaşına, cinsiyetine, deniz seviyesinden yüksekliğe ve oksijen tedavisi alıp almamasına göre değişiklik gösterebilir, ancak genel kabul gören referans aralıkları aşağıdaki gibidir:
- pH: 7.35 - 7.45 (ortalama 7.40)
- PaCO₂ (Kısmi Karbondioksit Basıncı): 35 - 45 mmHg (ortalama 40 mmHg)
- PaO₂ (Kısmi Oksijen Basıncı): 80 - 100 mmHg (oda havasında, deniz seviyesinde)
- HCO₃⁻ (Bikarbonat): 22 - 26 mEq/L (ortalama 24 mEq/L)
- Baz Fazlası (Base Excess, BE):-2 ile +2 mEq/L arası
- SaO₂ (Oksijen Saturasyonu):%95 - %100
AKG Parametrelerinin Klinik Anlamları:
- pH: Kanın asit-baz dengesini gösterir. 7.35'in altı asidoz, 7.45'in üstü alkaloz olarak değerlendirilir.
- PaCO₂: Solunumsal asit-baz durumunu yansıtır. Yüksek değerler solunumsal asidoz, düşük değerler solunumsal alkaloz anlamına gelir.
- PaO₂: Arteriyel kanda çözünmüş oksijen miktarını gösterir. Düşük değerler hipoksemiye işaret eder.
- HCO₃⁻: Metabolik asit-baz durumunu değerlendirmede kullanılır. Düşük değerler metabolik asidoz, yüksek değerler metabolik alkaloz ile uyumludur.
- Baz Fazlası (BE): Metabolik asit-baz dengesinin bir göstergesidir. Negatif değerler metabolik asidoz, pozitif değerler metabolik alkaloz lehine yorumlanır.
- SaO₂: Hemoglobinin oksijenle doygunluk oranını ifade eder.
Önemli Notlar:
- Yaşlı bireylerde PaO₂ değerleri hafifçe düşük olabilir (yaklaşık 80 mmHg).
- Yüksek rakımda yaşayan kişilerde PaO₂ normal değerleri daha düşük olabilir.
- AKG sonuçları klinik bağlamda değerlendirilmeli, tek başına yorumlanmamalıdır.
- Anormal değerler akciğer hastalıkları, böbrek yetmezliği, şok, diyabetik ketoasidoz gibi çeşitli durumlarla ilişkili olabilir.
Bu bilgiler genel referans amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. |
